مقاله‌نویسی به زبان ساده

آموزش جامع مقاله‌نویسی

مقالات به دو دسته عمده زیر تقسیم می شوند:
1. مقالات ژورنالی
2. مقالات کنفرانسی 

ما در این مطلب به طور مفصل به انواع مقالات هر یک از این دسته ها می پردازیم.

 

انواع مقالات ژورنال

•    مقالات اصیل (Original Paper) یا (Regular Research)
•    مقالات مروری (Review Paper)
•    مقالات از نوع Letter
•    مقالات Short/ Rapid/ Brief Communication

حال ویژگی‌های هر یک از انواع مقالات به اختصار توضیح داده می‌شود.

• مقالات اصیل
در این دسته از مقالات موضوعی جدید بررسی می شود یا در بررسی موضوعات پیشین نوآوری و نتایج جدیدی حاصل شده است. این مقالات ارزش علمی بالایی دارند. در این دسته از مقالات لازم است شرح جزئیات به شکل مفصل تری مطرح شوند. مقالاتی که به تازگی منتشر شده و نوآوری دارند و به سرعت مورد استقبال جوامع علمی قرار می گیرند به Hot Paper معروفند.

• مقالات مروری

نگارش این دسته از مقالات مختص افرادی است که به طور مستمر و طی سالیان دراز در یک زمینه علمی پژوهش داشته و در آن صاحب نظر هستند. این افراد با مطالعه انواع مقالات و پژوهش های انجام گرفته به مرور و بررسی روند مطالعاتی یک زمینه ی خاص می پردازند. نویسنده می تواند نظرها و پیشنهادات خود و افق پیش روی موضوع را نیز در مقاله مروری مطرح کند. مجلاتی هم هستند که از نویسندگان دعوت می کنند تا در مورد یک موضوع جدید، مقاله مروری بنویسند که به این مقالات invited review گفته می شود.

• مقالات از نوع Letter
مقالات از این دست ارزش کمتری نسبت به مقالات اصیل دارند و معولا امکان ارسال به تمامی مجلات را ندارند. هم چنین از نظر تعداد لغت نیز معمولا محدودیت هایی دارند. نوع دیگری از این مقالات Letter to the Editor ها هستند که توسط متخصصین و افراد خبره در تائید یا رد مطالب یک مقاله اصیل نگارش می شود. این مقالات معمولا یا پذیرش و یا رد می شوند و کمتر مورد اصلاح قرار می گیرند

• مقالات از نوع Short/ Rapid/ Brief Communication
این دسته مشابه مقالات Letter هستند با این تفاوت که به دلیل ارائه نتایج محدودتر معمولا مختصرتر و صرفا با تکیه بر نوآوری بدست آمده نگارش می شوند. داوری این مقالات با سرعت بیشتری انجام می شود. معمولا مجلات برای نگارش این نوع از مقالات محدودیت تعداد واژگان دارند

• Book Chapter
این مقالات به نوعی در نهایت به تهیه و چاپ یک کتاب منجر می شوند. به این ترتیب که تعدادی از پژوهشگران و صاحب نظران پیرامون موضوع کتاب توسط سردبیر انتخاب شده و هر فصل از کتاب توسط یک یا چند محقق گردآوری می شود. در نهایت سردبیر تمامی مقالات را مرتب و منسجم کنار هم قرار داده و یک کتاب تالیفی جمع آوری می شود.
علاوه بر مقالات ISI که در مجلات ISI یا همان مجلات تامسونچاپ می شوند، مقالاتی در کشور خودمان در مجلات علمی‌- پژوهشی و یا علمی- ترویجی به چاپ می‌‌رسند. مقالاتی که در مجلات علمی- پژوهشی چاپ می‌شوند مشابه مقالات ISI هستند. همچنین ارزش علمی مجلات علمی- پژوهشی از مجلات علمی- ترویجی بیشتر می‌باشد.

مقالات کنفرانسی

کنفرانس ها معمولا محل تبادل اطلاعات میان محققین و پژوهشگرانی است که به حیطه ای خاص علاقه مند بوده یا در آن مشغول فعالیت هستند. در مقالات کنفرانسی عمدتا ایده هایی مطرح می شود که تازه به ذهن رسیده و هنوز با ایده ها و پژوهش های قبلی مقایسه نشده است. از مزایای مقالات کنفرانسی سرعت داوری بالاتر نسبت به مقالات ژورنالی است

برای ارسال مقالات به کنفرانس ها محدودیت زمانی وجود دارد و پس از پایان مهلت ارسال، به مقالات ترتیب اثر داده نخواهد شد. پس از ارسال مقاله، روند داوری آغاز شده ودر نهایت نتایج داوری از طریق کمیته برگزار کنندگان به اطلاع نویسنده یا نویسندگان مقاله می رسد.

توجه داشته باشید که کنفرانس های با سوابق بیشتر از اهمیت بیشتری نیز برخوردارند. معمولا کنفرانس هایی که در دانشگاه های معتبر دنیا برگزار می شوند یا کنفرانس هایی که تیم داوری معتبر و شناخته شده ای دارند از اعتبار بالاتری برخوردارند. 
برای شرکت و چاپ مقاله در کنفرانس ها معمولا هزینه ای تحت عنوان Registration از شرکت کنندگان دریافت می شود. پیش از اقدام برای ثبت نام و

شرکت در کنفرانس بهتر است تمامی شرایط پذیرش را از سایت کنفرانس مطالعه کنید. در بعضی از کنفرانس ها هزینه ارسال یک مقاله با چند مقاله برابر است و در بعضی دیگر به ازای اضافه شدن هر یک مقاله هزینه دریافت می شود. هم چنین می توان بدون ارسال مقاله و به عنوان یک بازدید کننده نیز ثبت نام و در کنفرانس شرکت کرد.

همیشه بهتر است به موقع ثبت نام کنید چون بسیاری از کنفرانس ها برای ثبت نام به موقع و حتی زود هنگام هزینه های کمتری در نظر می گیرند ولی در صورت تاخیر در ثبت نام می بایست هزینه بیشتری بپردازید.
به طور معمول مقالات کنفرانسی محدودیت تعداد صفحه دارند و در بسیاری از موارد به ازای هر صفحه ی اضافی، هزینه ای در نظر گرفته می شود.
به تاریخ های اعلام شده در سایت کنفرانس توجه کنید و تاریخ ارسال مقالات، اعلام نتایج داوری، مهلت اصلاح و ارسال مجدد مقالات و برگزاری کنفرانس را به خاطر بسپارید.

همواره الگوی نگارشی هر کنفرانسی را رعایت کنید چرا که مقالاتی که تحت الگوی مشخص تدوین نشده اند بدون داوری رد خواهند شد. بهتر است فایلی که به عنوان نمونه در سایت کنفرانس قرارداده شده را دانلود کرده و مقاله خود را به ترتیب داخل آن کپی کنید و نهایتا بخش های اضافی را حذف نمایید.

معمولا در بسیاری از کنفرانس ها مقالات برتر برای ارائه به ژورنال های ISI و ISC ارسال می شوند. در این حالت دیگر این مقالات در لیست مقالات کنفرانس چاپ نخواهند شد و نویسنده می بایست مقاله را برای داوری مجدد به ژورنال بفرستد. روند ارسال مقالات این چنینی برای ژورنال ها ساده تر اتفاق می افتد. کنفرانس برای تشویق بیشتر جوائزی برای مقالات برتر، بهترین ارائه ها و پوستر ها در نظر می گیرند.
مقالات کنفرانسی به دوشکل برای مخاطبین کنفرانس ارائه می شود:

الف) ارایه شفاهی (Oral): همانند جلسات ارائه سمینار یا پایان نامه، این مقالات تحت یک فایل وورد طی مدت 20 دقیقه برای حضار ارائه می شود.

ب) پوستر (Poster): مقالاتی که برای ارائه انتخاب نمی شوند باید پوستری تهیه کرد و در زمان مشخص و مکان مشخص شده نصب نمایند و در مهلت مقرر شده فرصت ارائه پوستر خود را به شرکت کنندگان خواهند داشت.

توجه داشته باشید که حضور حداقل یکی از نویسندگان مقاله در محل کنفرانس ضروری است. در صورتیکه به هر دلیلی قادر به شرکت در کنفرانس نبودید لازم است حتما با دبیر کنفرانس مکاتبه کرده و اطلاع دهید که نام شما را از لیست ارائه دهندگان حذف کنند در غیر این صورت اگر در زمان مشخص برای ارائه حاضر نشوید نام شما در لیست سیاه قرار خواهد گرفت و قادر به شرکت در کنفرانس های وابسته نیز نخواهید بود.

سمینار، کنگره و سمپوزیوم هم مانند کنفرانس از جمله گردهمایی های علمی هستند. تعداد مقالات، موضوعات و شرکت کنندگان در سمینار کمتر از کنفرانس است. کنگره ها معمولا بزرگتر و بعضا جهانی هستند چرا که از تلفیق  چند کنفرانس تشکیل می شوند. قوانین رایج در اکثر این گردهمائی ها باهم مطابقت دارد.
کارگاه های تخصصی و مرتبط با موضوعات نیز معمولا در کنار کنفرانس ها برگزار شده که برای شرکت در آنها می بایست هزینه ای جداگانه در زمان ثبت نام پرداخت شود.

در پایان توصیه می شود برای شروع یک پژوهش علمی به مطالعه مقالات مروری پرداخته شود چرا که این مقالات توسط افراد متخصص نگارش شده و از تعداد زیادی منابع و مقالات و پژوهش های پیشین استفاده شده، ضمنا این مقالات مملو از فهرستی از منابع جامع و مرتبط هستند.